Yma yng Nghymru, rydym eisoes yn un o’r goreuon yn y byd am ailgylchu. Ond pam setlo am y ail safle pan allem ni fod yn rhif un? Wrth i ni ddechrau blwyddyn newydd sbon, pa amser gwell i ddechrau meddwl am y camau bach y gallwn ni i gyd eu cymryd i helpu i wneud Cymru yn brif wlad ailgylchu’r byd? Os ydych chi’n llunio’ch addunedau Blwyddyn Newydd, dyma bum un marw hawdd y gallwch chi eu hychwanegu at y rhestr a fydd yn eich helpu i wneud eich rhan dros yr amgylchedd. Os ydyn ni i gyd yn eu gwneud nhw, byddan nhw'n cael effaith enfawr!
1. Byddaf yn … ailgylchu un eitem cartref arall
Yng Nghymru, mae dros 90% ohonom eisoes yn ailgylchu’r rhan fwyaf o eitemau cartref bob dydd – fel tuniau bwyd, poteli diod plastig a thybiau menyn. Ond mae wastad lle i fwy! Mae darnau eraill o’r cartref yn fwy tebygol o gael eu colli pan ddaw’n ddiwrnod ailgylchu, gyda chynhyrchion glanhau a photeli pethau ymolchi, ffoil ac aerosolau i gyd ymhlith y tramgwyddwyr cyffredin.
Felly, ar gyfer 2024, beth am wneud yn siŵr bod y rhain i gyd, yn ogystal ag eitemau cartref eraill y gellir eu hailgylchu, yn gwneud eu ffordd i mewn i'ch ailgylchu bob tro? Mae erosolau yn cynnwys pethau fel chwistrell gwallt, ewyn eillio a diaroglydd, felly nid oes angen i unrhyw un o’r rhain fynd i mewn gyda’r sbwriel cyffredinol – gwnewch yn siŵr eu bod yn wag cyn eu hailgylchu. Gyda ffoil, y cyfan sydd angen i chi ei wneud yw sicrhau ei fod yn lân a'i wasgaru'n bêl!
2. Byddaf yn… sicrhau bod unrhyw beth na ellir ei ailgylchu o’m gwasanaeth ailgylchu ymyl y ffordd yn cael ei waredu’n gywir
Ni ellir casglu popeth y gellir ei ailgylchu o’r tu allan i’ch cartref (eto!), ond nid yw hynny’n golygu na allwch eu hailgylchu o hyd! Mae hyn yn gofyn am ychydig mwy o ymdrech, ond mae bod yn ymwybodol o ble y gallwch fynd â phethau yn golygu y gallwch ollwng eich ailgylchu pan fyddwch yn digwydd mynd heibio, yn hytrach na mynd ar daith arbennig bob tro. Er y bydd rhai Awdurdodau Lleol yn derbyn y pethau canlynol yn eich ailgylchu ymyl y ffordd, dyma lle gallwch eu hailgylchu os nad yw eich un chi yn gwneud hynny:
Dillad – ailwampio eich cwpwrdd dillad ar ôl cael dillad newydd ar gyfer y Nadolig? Peidiwch â rhoi eich hen ddillad i'r bin! Os ydyn nhw mewn cyflwr da, gwerthwch nhw ar blatfform fel Vinted, eBay neu Facebook Marketplace, neu rhowch nhw i siop elusen. Os ydyn nhw wedi treulio ac yn annioddefol, gallwch eu hailgylchu mewn banc tecstilau neu hyd yn oed (os ydych chi'n teimlo'n greadigol!) eu hailgylchu i mewn i rywbeth newydd.
Offer trydanol – eto, gellir gwerthu neu roi eitemau trydanol, ond os ydynt wedi torri a heb eu trwsio, mae rhai cynghorau yn casglu eitemau trydanol bach o’ch cartref, felly mae’n werth gwirio a yw eich un chi yn gwneud hynny. Os nad ydynt, gallwch fynd â nhw i’ch canolfan ailgylchu gwastraff y cartref leol.
Batris – mae’r holl deganau a theclynnau newydd hynny ar gyfer y Nadolig yn anochel yn golygu mwy o fatris cartref i’w hailgylchu. Unwaith eto, bydd rhai cynghorau lleol yn eu casglu o’ch cartref, ond os na, mae gan lawer o siopau ac archfarchnadoedd fannau ailgylchu batris hefyd.
Os ydych chi byth yn siŵr lle gallwch chi ailgylchu eitem benodol, gallwch chi bob amser ymgynghori â'n Lleolwr Ailgylchu.
3. Byddaf yn … sicrhau fy mod yn gwneud y gorau o fy mwyd fel nad oes dim byd yn mynd yn wastraff
Oeddech chi'n gwybod bod 80% o'n biniau sbwriel wedi'u gwneud o fwyd? Ac y gallai dros 80% o'r bwyd hwnnw mewn bin fod wedi'i fwyta? Mae cymaint o bethau syml y gallwn ni i gyd eu gwneud i sicrhau nad oes unrhyw fwyd yn mynd yn wastraff, fel:
Cynlluniwch ymlaen llaw – ysgrifennwch gynllun pryd o fwyd a rhestr siopa a chadwch atyn nhw.
Prynwch yr hyn sydd ei angen arnoch yn unig – mae prynu ffrwythau a llysiau rhydd yn ffordd wych o wneud yn siŵr nad oes gennych chi gynhwysion dros ben sy’n cael eu taflu.
Storio bwyd yn gywir – bydd cadw cynhwysion yn y lle iawn yn eu helpu i bara mor hir â phosibl, ac ar gyfer y rhan fwyaf o ffrwythau a llysiau, mae hynny’n golygu eu cadw yn yr oergell!
Defnyddio popeth i fyny – wrth baratoi prydau, a oes unrhyw ffyrdd y gallwch gynnwys cynhwysion sy'n weddill o'r oergell?
Edrychwch ar ein chwaer safle, Hoffi Bwyd Casáu Gwastraff, am lawer mwy o gyngor ar wneud i'ch bwyd fynd ymhellach. Bydd yn arbed arian i chi hefyd!
4. Byddaf yn … ailgylchu gwastraff bwyd na ellir ei fwyta
Os na allwch ei fwyta, ailgylchwch ef! Gellir ailgylchu ein gwastraff bwyd anfwytadwy yn rhywbeth defnyddiol: ynni i bweru ein cartrefi. Felly, gwnewch 2024 y flwyddyn y byddwch chi’n dechrau ailgylchu pob darn olaf o wastraff bwyd – bagiau te wedi’u defnyddio, plisgyn wyau, esgyrn, crafu platiau a bwyd dros ben na ellir ei storio’n ddiogel i’w fwyta’n ddiweddarach, rydych chi’n ei enwi! Os nad oes gennych un yn barod, gallwch archebu cadi gwastraff bwyd yma.
5. Byddaf yn … cadw fy nghadi gwastraff bwyd yn ffres
Mae rhai pobl yn meddwl y gall ailgylchu bwyd fod yn ffiaidd, ond mewn gwirionedd mae ailgylchu gwastraff bwyd yn llawer mwy hylan na'i roi yn y bin! Mae hynny oherwydd bod eich cadi gwastraff bwyd yn cael ei newid yn fwy rheolaidd, a bod eich cyngor lleol yn casglu gwastraff bwyd yn amlach. Dyma rai pethau syml a hawdd iawn y gallwch chi eu gwneud i gadw eich cadi bwyd yn ffres fel llygad y dydd:
Defnyddiwch leinin cadi - bydd leinin eich cadi cegin yn ei atal rhag mynd yn fudr, gan gadw gwastraff bwyd yn gynwysedig, lleihau arogleuon a gollyngiadau a'i wneud yn hawdd i'w newid.
Newidiwch eich cadi gwastraff bwyd yn rheolaidd – gwagiwch gynnwys eich cadi cegin yn eich bin gwastraff bwyd awyr agored yn rheolaidd, cyn iddo fynd yn rhy llawn, i atal unrhyw arogleuon drwg. Clymwch eich bagiau cadi yn dynn cyn eu symud o'ch cadi i'r bin gwastraff bwyd.
Cadwch eich cadi yn lân - bob ychydig wythnosau, rhowch rins i'ch cadi yn y sinc. Er mwyn glanhau'n fwy trylwyr, diheintiwch ef â dŵr poeth dros ben o'ch tegell ac ychydig o hylif golchi llestri.
A oes unrhyw addunedau ailgylchu y byddech yn eu hychwanegu at y rhestr hon? Byddem wrth ein bodd yn eu clywed, felly rhannwch nhw gyda ni ar ein sianeli cyfryngau cymdeithasol!
